निहुरियो ऊ

निहुरियो ऊ
हो शिर झुकाएर
धक फुकाएर
चित्त बुझाएर
निहुरियो ऊ ।

निर्विकल्पी भएर होइन
उपायहरू थिए ऊसगँ
ऊ भागेर उम्कन सक्थ्यो
वा उभोँ शिरको ढोङ गर्न सक्थ्यो
तर सत्यसगँ सत्य नै भई
सामना गर्ने साहस थियो
र त सूर्यलाई धर्तीमा हेर्न
चार पर्खालभित्रको तलाऊ किनारामा 

निहुरियो ऊ ।

लज्जित सूर्य थिएन
किन होओस् ऊ ?
तेजस्वी उसका आँखाका चमक उस्तै थिए
र म साक्षी छु, मेरा शब्दहरू साक्षी छन्
उ पराजित थिएन ।

“पराजय आत्मामा हुन्छ
न कि परिस्थितीमा”
उसका ओठका कम्पनले यसै भन्न खोज्थे
नझिम्किएका उसका परेली सङ्ल्पको प्रतीज्ञा गर्थे
म साक्षी छु, मेरा विश्वास साक्षी छ
ऊ त्यसै किनारामा थकाइ मारेर
पुर्नउर्जीत भई “दाइ म फेरि आएँ” भन्दै आउने छ
र मेरो सामुन्ने बन्द पिजँडाभित्रका वेदनालाई हासीँहासीँ
नसालु धूवाँ निल्दै बेलिविस्तार लगाउने छ ।

यहाँ प्राय यस्तै हुन्छ
गलत बाटो हिँड्र्न नखोज्नेलाई बाध्य पारिन्छ
र कालान्तरमा बाध्यता नै अभ्यस्त बनिदिन्छ ।

तर ऊ जति नै आयू
पिजँडाभित्र बिताए पनि
मकहाँ आउनेछ र भन्ने छ,
हासीँ हासीँ, नसालु धूवाँ निल्दै,
“स्वतन्त्रता वा बन्धन
केवल मानसिकता हो दाइ परिस्थिती होइन
र कैदी हुदाँ मैले ब्रह्माण्ड चहार्ने फुर्सत पाएँ
इन्द्रसगँ सोमरस पिएँ
शिवसगैँ लठ्ठिए
मार्क्ससगँ साक्षातकार गरेँ
लेनिनसगँ विचार, माओसगँ हात मिलाएँ
देवकोटालाई चिनेँ
सिद्घिचरणलाई पुजेँ
र दाइ म पहिलेजस्तो रहिन
म फेरिएँ”

अनि सुनाउनेछ मलाई
उसले लेखेका दर्जनौँ कविता ।